Ευρωπαϊκοί ναυτιλιακοί και αεροπορικοί φορείς καλούν την Κομισιόν να επενδύσει σε καθαρά καύσιμα
Λίγες ημέρες πριν από τη συνάντηση διαλόγου εφαρμογής του Στρατηγικού Σχεδίου Βιώσιμων Μεταφορών (STIP) υπό τον Επίτροπο Απόστολο Τζιτζικώστα, οι εκπρόσωποι των ευρωπαϊκών ναυτιλιακών εταιρειών (ECSA) και των αερομεταφορών (A4E) προχώρησαν σε κοινή δήλωση, με την οποία ζητούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δώσει σαφή προτεραιότητα στην ενίσχυση της παραγωγής, διανομής και προσιτότητας καθαρών καυσίμων.
Η ενεργειακή μετάβαση προς το «καθαρό μηδέν» (net-zero), όπως τονίζουν, δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς στοχευμένες και άμεσες επενδύσεις. Οι τομείς της ναυτιλίας και των αερομεταφορών θεωρούνται από τους πλέον δύσκολους να αποανθρακοποιηθούν, γεγονός που αναδεικνύει τη σημασία μιας συνεκτικής και φιλόδοξης ευρωπαϊκής στρατηγικής.
100 δισ. ευρώ ετησίως για την πράσινη μετάβαση
Σύμφωνα με την Έκθεση Draghi, απαιτούνται περίπου 100 δισ. ευρώ ετησίως για την πράσινη μετάβαση της ευρωπαϊκής ναυτιλίας και των αερομεταφορών. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η «Πράσινη Βιομηχανική Συμφωνία» (Clean Industrial Deal), που αναγνωρίζει αυτούς τους δύο τομείς ως ιδιαίτερα απαιτητικούς στη μετάβαση σε ουδέτερο αποτύπωμα άνθρακα.
Η ECSA υπογραμμίζει τη σημασία του ενιαίου διεθνούς ρυθμιστικού πλαισίου και καλωσορίζει την πρόσφατη συμφωνία του IMO για το Πλαίσιο Net-Zero. Η ευθυγράμμιση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας με τη συμφωνία του IMO κρίνεται απαραίτητη, προκειμένου να υπάρξει παγκόσμια ζήτηση και επενδύσεις για καθαρά ναυτιλιακά καύσιμα. Οι Ευρωπαίοι παραγωγοί ενέργειας έχουν, σύμφωνα με την ECSA, μια σημαντική ευκαιρία να ηγηθούν της παραγωγής αυτών των καυσίμων -αρκεί να υπάρξει η κατάλληλη στήριξη.
Από την πλευρά της, η A4E υπενθυμίζει την ιστορική απόφαση της Διεθνούς Οργάνωσης Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) για επίτευξη μηδενικών εκπομπών στην παγκόσμια αεροπλοΐα έως το 2050, σε ευθυγράμμιση με τη Συμφωνία του Παρισιού. Στοχεύεται, μάλιστα, μείωση 5% στις εκπομπές CO₂ έως το 2030.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη προχωρήσει με το ReFuelEU Aviation, ωστόσο, όπως τονίζεται, οι νομικές υποχρεώσεις δεν αρκούν. Οι κυβερνήσεις πρέπει να επιταχύνουν την παραγωγή και διαθεσιμότητα βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων (SAF), εξασφαλίζοντας ότι το αεροπορικό ταξίδι θα παραμείνει προσβάσιμο σε όλους.
Ένα κρίσιμο σημείο της δήλωσης αφορά στα έσοδα από το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών της ΕΕ (ETS). Τα έσοδα από τη ναυτιλία και την αεροπορία φτάνουν τα 10 δισ. ευρώ ετησίως και, όπως επισημαίνεται, πρέπει να ανακυκλώνονται για την απανθρακοποίηση αυτών των τομέων.
Ορισμένα κράτη-μέλη, όπως η Γαλλία και η Γερμανία, έχουν ήδη δεσμευτεί ότι θα χρησιμοποιήσουν τα έσοδα αυτά για την παραγωγή καθαρών καυσίμων. Οι ECSA και A4E ζητούν αυτό να γίνει γενικός κανόνας και να ενσωματωθεί στο STIP.
Η κοινή δήλωση καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποστηρίξει την εγχώρια παραγωγή καθαρών καυσίμων, δημιουργώντας ένα σταθερό βιομηχανικό πλαίσιο. Ένας στόχος 40% καθαρών τεχνολογιών ευρωπαϊκής προέλευσης, όπως προβλέπει ο Κανονισμός για τη Βιομηχανία Μηδενικών Εκπομπών (Net Zero Industry Act), θα ενίσχυε την εμπιστοσύνη της αγοράς.
Για να καταστούν τα καύσιμα αυτά πραγματικά βιώσιμα και προσιτά, το STIP πρέπει να υποστηρίξει:
- την απομείωση του επενδυτικού κινδύνου (de-risking)
- τη σμίκρυνση του κόστους σε σχέση με τα συμβατικά καύσιμα
- τη σταθερότητα τιμών
- τη μαζική προσέλκυση επενδύσεων
Η ECSA και η A4E ζητούν προτεραιότητα πρόσβασης των καθαρών καυσίμων στους δύο αυτούς στρατηγικούς τομείς. Παράλληλα, επισημαίνουν την ανάγκη για απλούστευση των γραφειοκρατικών διαδικασιών, ειδικά για μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ώστε να έχουν πρακτική πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία όπως το Innovation Fund, το οποίο –όπως αναφέρεται– «δεν αποδίδει» ούτε για τη ναυτιλία ούτε για την αεροπλοΐα στο σκέλος των καυσίμων.
- European Shipowners | ECSA: Εκπροσωπεί 22 εθνικές ενώσεις εφοπλιστών από ΕΕ και Νορβηγία. Οι Ευρωπαίοι πλοιοκτήτες ελέγχουν το 35% του παγκόσμιου εμπορικού στόλου και συνεισφέρουν σχεδόν 128 δισ. ευρώ ετησίως στο ΑΕΠ της ΕΕ, προσφέροντας 1,4 εκατ. θέσεις εργασίας
- Airlines for Europe | A4E: Η μεγαλύτερη αεροπορική ένωση της Ευρώπης. Τα μέλη της διαχειρίζονται πάνω από 3.700 αεροσκάφη, εξυπηρετούν σχεδόν 2.800 προορισμούς και μετέφεραν 771 εκατ. επιβάτες το 2024
Η κοινή δήλωση των ECSA και A4E έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή, λίγο πριν από τον θεσμικό διάλογο για το STIP. Με σαφή μηνύματα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ζητούν έμπρακτες δεσμεύσεις, λιγότερη γραφειοκρατία και επενδύσεις ουσίας για να πετύχουν τον πράσινο μετασχηματισμό δύο από τους πιο απαιτητικούς κλάδους: της ναυτιλίας και των αερομεταφορών.