Το Συμβούλιο της Ε.Ε. εγκρίνει τους νέους κανόνες εκπομπών CO2 βαρέων οχημάτων
Σύμφωνο είναι το Συμβούλιο της Ε.Ε. με τους νέους, αυστηρότερους κανόνες εκπομπών CO2, που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το σύνολο σχεδόν των βαρέων επαγγελματικών οχημάτων.
Σε συμφωνία («γενική προσέγγιση») κατέληξε το Συμβούλιο της Ε.Ε. σχετικά με την πρόταση ενημέρωσης και ενίσχυσης του κανονισμού, που αφορά στα πρότυπα εκπομπών CO2 για τα βαρέα επαγγελματικά οχήματα, τα οποία είναι υπεύθυνα για πάνω από το 25% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, που προκαλούν συνολικά οι οδικές μεταφορές στην Ε.Ε.
Στόχος της πρότασης είναι η περαιτέρω μείωση των εκπομπών CO2 στον τομέα των οδικών μεταφορών και η εισαγωγή νέων στόχων για το 2030, το 2035 και το 2040. Οι νέοι κανόνες θα συμβάλουν στην εκπλήρωση των φιλοδοξιών της Ε.Ε. για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Η πρόταση στοχεύει, επίσης, να ενθαρρύνει την αύξηση του μεριδίου που καταλαμβάνουν τα βαρέα οχήματα μηδενικών εκπομπών στον στόλο της Ε.Ε., διασφαλίζοντας παράλληλα ότι διατηρούνται και ενισχύονται η καινοτομία και η ανταγωνιστικότητα του κλάδου.
Η «γενική προσέγγιση» θα χρησιμεύσει ως εντολή για διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σχετικά με την τελική μορφή της νομοθεσίας. Το κείμενο του Συμβουλίου προσπαθεί να επιτύχει μια ισορροπία μεταξύ της διατήρησης της κύριας φιλοδοξίας της πρότασης της Επιτροπής για μείωση του κλιματικού αντίκτυπου του τομέα των βαρέων επαγγελματικών οχημάτων, αλλά και της παροχής στα κράτη μέλη κάποιας ευελιξίας στην εφαρμογή του τροποποιημένου κανονισμού.
Πεδίο εφαρμογής του κανονισμού και εξαιρέσεις
Σημαντικό είναι το γεγονός, πως η πρόταση διευρύνει το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού, ώστε σχεδόν όλα τα νέα βαρέα οχήματα με πιστοποιημένες εκπομπές CO₂ -συμπεριλαμβανομένων των μικρότερων φορτηγών, των αστικών λεωφορείων, των πούλμαν και των ρυμουλκούμενων- να υπόκεινται σε στόχους μείωσης των εκπομπών.
Η εξαίρεση από τους στόχους μείωσης του CO₂ -όπως ορίζονται στον κανονισμό- θα έχει εφαρμογή σε κατασκευαστές μικρού όγκου παραγωγής και θα αφορά σε οχήματα που χρησιμοποιούνται για εξόρυξη, δασοκομία και γεωργία, όπως και σε ειδικά οχήματα για χρήση από τις ένοπλες δυνάμεις και τις πυροσβεστικές υπηρεσίες. Επιπλέον, εξαίρεση υπάρχει για οχήματα για χρήση στην πολιτική προστασία, τη δημόσια τάξη και την ιατρική περίθαλψη, αλλά και για επαγγελματικά οχήματα, όπως απορριμματοφόρα.
Τα κράτη μέλη τροποποίησαν τον ορισμό του «βαρέος επαγγελματικού οχήματος μηδενικών εκπομπών» μειώνοντας περαιτέρω το προτεινόμενο όριο, το οποίο εξακολουθεί να καλύπτει τα οχήματα υδρογόνου. Επιπλέον, τα κράτη μέλη πρόσθεσαν μια υπο-ομάδα οχημάτων για να συμπεριλάβουν τα φορτηγά που συμμετέχουν σε συρμούς αυξημένου βάρους (EHC: Extra Heavy Combination). Στόχος είναι να ληφθούν καλύτερα υπόψη τα χαρακτηριστικά των εν λόγω φορτηγών, ειδικά όσον αφορά την ενεργειακή τους απόδοση.
Οι νέοι στόχοι έως το 2040
Σε συμφωνία με τους στόχους της Ε.Ε. για το κλίμα από το 2030 και μετά, το Συμβούλιο διατήρησε τους στόχους που έθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Εκτός από τον στόχο μείωσης των εκπομπών CO2 του 2025 κατά 15% που είχε ήδη προβλεφθεί, οι νέοι κανόνες εισάγουν τους εξής νέους στόχους:
- Μείωση εκπομπών 45% από το 2030 (αύξηση από 30%)
- Μείωση εκπομπών 65% από το 2035
- Μείωση εκπομπών κατά 90% από το 2040
Σημειώνεται, πως τα κράτη μέλη συμφώνησαν να θέσουν τους σχετικούς στόχους μείωσης για τα ρυμουλκούμενα και τα ημιρυμουλκούμενα στο 7,5%.
Μηδενικοί ρύποι για τα αστικά λεωφορεία
Η προτεινόμενη τροπολογία εισάγει στόχο μηδενικών εκπομπών (100%) για τα αστικά λεωφορεία έως το 2035, ενώ θέτει ως ενδιάμεσο στόχο τη μείωση εκπομπών κατά 85% έως το 2030. Το Συμβούλιο συμφώνησε να εξαιρέσει τα υπεραστικά λεωφορεία από αυτόν τον στόχο.
Επιπλέον, το Συμβούλιο πρόσθεσε μια σειρά διατάξεων για να καταστεί πιο ολοκληρωμένη η ρήτρα αναθεώρησης, όπως η εξέταση των εθνικών επενδύσεων που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί και των πιθανών περιορισμών λόγω ειδικής εδαφικής μορφολογίας ή καιρικών συνθηκών στα κράτη μέλη. Τα κράτη μέλη διευκρίνισαν, επίσης, τις διατάξεις σχετικά με τις διαδικασίες δημοσίων συμβάσεων για αστικά λεωφορεία μηδενικών εκπομπών, ιδίως σχετικά με τα κριτήρια αξιολόγησης που σχετίζονται με την ασφάλεια του εφοδιασμού, προκειμένου να διασφαλιστεί η νομική ισχύς.
Η ρήτρα αναθεώρησης και τα επόμενα βήματα
Η αποτελεσματικότητα και ο αντίκτυπος του τροποποιημένου κανονισμού στους προαναφερθέντες στόχους, θα επανεξεταστεί από την Επιτροπή το 2027, έναν χρόνο νωρίτερα από ότι είχε αρχικά προταθεί. Στην αναθεώρηση της Επιτροπής θα πρέπει να αναφέρεται η πρόοδος στην ανάπτυξη των -δημόσιων και ιδιωτικών- υποδομών επαναφόρτισης και ανεφοδιασμού για εναλλακτικά καύσιμα.
Στην επανεξέτασή της, η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να εκπονήσει αξιολόγηση του ρόλου του διορθωτικού συντελεστή άνθρακα (CCF) στη μετάβαση προς την κινητικότητα μηδενικών εκπομπών στον τομέα των βαρέων επαγγελματικών οχημάτων.
Σημειώνεται, πως η «γενική προσέγγιση» θα χρησιμεύσει ως εντολή του Συμβουλίου για διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σχετικά με την τελική μορφή της νομοθεσίας. Κατά τα γνωστά, το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων θα πρέπει να εγκριθεί επίσημα από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο.