Το νέο Volvo FH – μία σημαντική πρόκληση για τους σχεδιαστές της Volvo Trucks
Ο σχεδιασμός ενός φορτηγού δεν αφορά μόνο στα χρώματα, τα σχήματα και τις ελκυστικές γραμμές. Πίσω από το νέο, ασφαλέστερο, μεγαλύτερο και πιο εργονομικό Volvo FH βρίσκεται μία σημαντική σχεδιαστική πρόκληση. «Ένας από τους σημαντικότερους στόχους μας ήταν η εύρεση λύσεων στις οποίες να συμβαδίζει η σχεδίαση με τη λειτουργικότητα», λέει ο Rikard Orell, διευθυντής σχεδιασμού της Volvo Trucks.
Από την πρώτη μολυβιά επάνω στο σχεδιαστήριο μέχρι το ολοκληρωμένο φορτηγό πέρασαν περισσότερα από πέντε χρόνια. Πολλές χιλιάδες ώρες και τουλάχιστον ένας αντίστοιχος αριθμό αποφάσεων και διαδικασιών, μέχρι να πούμε επιτέλους έτοιμο: το νέο Volvo FH. «Η πρόκληση που είχε η σχεδιαστική ομάδα ήταν να δημιουργήσει ένα συναρπαστικό και φρέσκο μοντέλο το οποίο να διατηρεί ταυτόχρονα και όλα εκείνα τα στοιχεία για τα οποία είχε εκτιμηθεί το προηγούμενο μοντέλο», συνεχίζει ο Rikard Orell.
Στην πράξη, αυτό που χρειάστηκε να κάνει η ομάδα σχεδιασμού από το Göteborg ήταν να βρει λύσεις με τις οποίες τα επιμέρους συστατικά του φορτηγού να δένουν αρμονικά μεταξύ τους και να δημιουργούν ένα ενιαίο σύνολο. Κάθε ορατή επιφάνεια, στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό, μελετήθηκε μέχρι και την παραμικρή λεπτομέρεια από το τμήμα σχεδιασμού. Το ίδιο έγινε και για τον ήχο και την αίσθηση που αναδίδει καθένα από τα πλήκτρα και τα χειριστήρια, τη δομή των υφασμάτινων επενδύσεων και του φωτισμού της καμπίνας – όλα τελειοποιήθηκαν έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στις μεγάλες απαιτήσεις και προσδοκίες από το ολοκαίνουργιο Volvo FH. Απαιτήσεις οι οποίες εκφράζονται μέσα από παραμέτρους όπως τα αυστηρά πρότυπα ασφαλείας και το περιβάλλον του οδηγού.
«Μερικές φορές επικρατεί μία παρανόηση όσον αφορά το σχεδιασμό: ότι δηλαδή έχει να κάνει μόνο με την εμφάνιση, το χρώμα και τα σχήματα. Στην πραγματικότητα, ο σχεδιασμός και η λειτουργικότητα πρέπει να είναι αλληλένδετες έννοιες. Καθήκον του σχεδιαστή είναι να βρίσκει λύσεις οι οποίες να συνδυάζουν αρμονικά όλα τα τμήματα ενός φορτηγού και να δημιουργούν μία ενιαία σχεδιαστική οντότητα», εξηγεί ο Rikard Orell.
Στο αρχικό στάδιο της διαδικασίας του σχεδιασμού απαιτείται από τη σχεδιαστική ομάδα να καθορίσει μία έκφραση και μία ταυτότητα για το νέο φορτηγό. Τα σχήματα και οι γραμμές υπερτονίστηκαν με στόχο την εύρεση του συνολικού οπτικού μηνύματος το οποίο η ομάδα θέλησε να εκφράσει.
«Το πρώτο πράγμα που συζητήθηκε ήταν οι διάφορες τεχνικές ανάγκες, αλλά βασική κινητήρια δύναμη κατά τη διάρκεια της φάσης σχεδίασης του πρωτοτύπου ήταν να αυξήσει τον όγκο του εσωτερικού της καμπίνας», αναφέρει ο Rikard Orell.
Ο Asok George, Επικεφαλής του τμήματος Εξωτερικής Σχεδίασης της Volvo Trucks και ένα από τα μέλη της ομάδας, αναφέρει ότι η εργασία επάνω στη σχεδίαση του νέου φορτηγού άρχισε με ένα μολύβι και ένα μπλοκ σχεδίασης. Υπήρξε απόλυτη ελευθερία κινήσεων προκειμένου να να αφεθεί ελεύθερη η φαντασία. «Η έμπνευσή μου προήλθε από τα πάντα, από τη νέα τεχνολογία και τη φύση μέχρι την παράδοση της Volvo και τη σκανδιναβική κουλτούρα και σχεδίαση. Όμως η μεγαλύτερη πηγή έμπνευσης προήλθε από τους ίδιους τους οδηγούς που χρησιμοποιούν τα φορτηγά μας», τονίζει.
Με την πρόοδο της εργασίας, τα σκαριφήματα έγιναν μοντέλα σε ηλεκτρονικό υπολογιστή και η σχεδίαση απέκτησε πιο ρεαλιστικότερες γραμμές.
«Στο χώρο του σχεδιασμού, οι λεπτομέρειες έχουν πολύ μεγάλη βαρύτητα. Όταν κοιτάζεις ένα φορτηγό πρέπει αυτομάτως αυτό να σου αποπνέει την αίσθηση ότι ο σχεδιασμός του είναι ο ιδανικός», επισημαίνει ο Asok George. «Το βασικό σχήμα, το παράστημα και οι αναλογίες είναι καθοριστικής σημασίας. Όλες οι γραμμές και καμπύλες πρέπει να ρέουν αβίαστα έτσι ώστε να μην υπάρχει το παραμικρό στοιχείο που να διαταράσσει το μάτι».
Για να επιτευχθεί αυτό, η ομάδα σχεδιασμού χρησιμοποίησε μοντέλα από πηλό, τόσο σε πραγματικό μέγεθος όσο και υπό κλίμακα. «Επειδή έστω και αν τα σύγχρονα προγράμματα σε ηλεκτρονικό υπολογιστή βοηθούν το σχεδιαστή να υλοιποιήσει τα οράματα και τις ιδέες του, τα εικονικά εργαλεία δεν είναι πάντα αρκετά», εξηγεί ο Asok George. «Στον υπολογιστή, ο σχεδιαστής χρησιμοποιεί τις αναλυτικές του ικανότητες σε μεγαλύτερο βαθμό αλλά κατά την εργασία με μοντέλα από πηλό η εργασία έχει περισσότερο συναισθηματικό χαρακτήρα. Τα πάντα πηγάζουν από την καρδιά. Για εμένα, ο συνδυασμός αυτών των δύο προσεγγίσεων είναι που δίνει τον τέλειο σχεδιασμό».
Έχουμε αναφέρει ότι το δημιουργικό μέρος αν και αποτελεί ένα βασικό στοιχείο στη σχεδίαση ενός φορτηγού, δεν είναι το παν. Η εμφάνιση του οχήματος πρέπει επίσης να συνδυαστεί με μία ποικιλία από τεχνικές προδιαγραφές και απαιτήσεις από το περιβάλλον λειτουργίας του φορτηγού, για παράδειγμα, ότι το νέο FH πρέπει να έχει μεγαλύτερη καμπίνα από τον προκάτοχο του προκειμένου να δοθεί έμφαση τόσο στην άνεση όσο και στην ασφάλεια του οδηγού.
Με στόχο να αξιολογήσουμε τις ανάγκες των οδηγών, ‘ένα σημαντικό μέρος της διαδικασίας σχεδιασμού απαιτούσε συνεντεύξεις με τους οδηγούς σε χώρους στάθμευσης των φορτηγών σε ολόκληρη την Ευρώπη. Τους ζητούσαμε να καθίσουνε σε προσχέδια του νέου Volvo FH, και η πληροφορίες τους στη συνέχεια χρησιμοποιούνταν για να τροποποιήσουν και να βελτιώσουν τη σχεδίαση προκειμένου να ικανοποιεί τις ανάγκες των οδηγών.
«Δεν έχει σημασία πόσους ταλαντούχους σχεδιαστές ή μηχανικούς έχουμε στη Volvo Trucks», λέει ο Claes Hillén, ο οποίος είναι επικεφαλής του προγράμματος «driver clinic» της Volvo Trucks στο τμήμα ανάπτυξης προϊόντος. «Ποτέ δεν μπορούμε να καταλάβουμε με ακρίβεια ποιές είναι οι καθημερινές συνθήκες κατά την εργασία του οδηγού. Ο μόνος τρόπος να συγκεντρώσουμε αυτές τις πληροφορίες γύρω από την καθημερινότητα τους είναι να ρωτήσουμε τους ίδιους», λεει.
Εν κατακλείδι, έγιναν συνεντεύξεις με περισσότερους από 2.000 οδηγούς μέσα σε διάστημα πέντε ετών. Συνολικά, μας προσέφεραν εμπειρία εκατοντάδων ετών από πρώτο χέρι σχετικά με την οδήγηση των φορτηγών.
Μία ξεκάθαρη επιθυμία από την πλευρά των οδηγών ήταν η ύπαρξη περισσότερων και μεγαλύτερων αποθηκευτικών θέσεων Αυτό σήμαινε ότι η καμπίνα έπρεπε να μεγαλώσει. Και αυτό με τη σειρά του σήμαινε ότι οι παλιότερες μπροστινές κολόνεςμε την τόσο χαρακτηριστική οπίσθια κλίση – σήμα κατατεθέν του Volvo FH – θα έπρεπε να έρθουν σε πιο κατακόρυφη θέση. Έτσι, η ομάδα σχεδιασμού εργάστηκε σκληρά επάνω σε επικλινείς γραμμές και μία κεκλιμένη οροφή, προκειμένου το FH να διατηρήσει τη δυναμική φυσιογνωμία του. Το αποτέλεσμα είναι μία καμπίνα μεγαλύτερη κατά ένα κυβικό μέτρο, η οποία προσφέρει 300 λίτρα περισσότερο αποθηκευτικό χώρο. Αυτό σημαίνει επίσης ότι το κάθισμα σύρεται προς τα πίσω κατά τέσσερα επιπλέον εκατοστά, και σε ένα ατύχημα υπάρχει περισσότερος χώρος επιβίωσης από κάθε άλλη φορά.
«Αυτό ακριβώς είναι η σχεδίαση για μένα: να εξασφαλίσουμε ότι το προϊόν που δημιουργήσαμε ικανοποιεί τις ανάγκες των ανθρώπων που θα το χρησιμοποιήσουν», λέει ο Rikard Orell. «Αυτό σημαίνει ότι ξεπερνάμε τις ορθολογικές επιλογές, επειδή οι άνθρωποι είμαστε δεν είμαστε λογικά όντα αλλά και συναισθηματικά. Για έναν οδηγό, έχει να κάνει με το να μπορεί να ζει και να λειτουργεί με άνεση μέσα στο φορτηγό καθώς επίσης και να νιώθει υπερήφανος για την εργασία του. Η λειτουργική και δυναμική σχεδίαση του φορτηγού παίζει σημαντικό ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση», προσθέτει.
Ένα ακόμα παράδειγμα του πώς ο σχεδιασμός και η λειτουργική σχεδίαση «βαδίζουν χέρι-χέρι» για να βελτιώσουν την ασφάλεια του φορτηγού, αποτελούν οι καθρέφτες οπισθοπορείας. Στο νέο μοντέλο, στηρίζονται σε λεπτότερους βραχίονες από πριν και έχει καταργηθεί το μεγάλο κάλυμμα που περιέβαλε το κρύσταλλο.
«Αυτή η λύση μειώνει τα τυφλά σημεία για τον οδηγό και αυτό με τη σειρά του έχει μεγάλο κέρδος για την ασφάλεια. Επίσης πιστεύω ότι η νέα σχεδίαση βελτιώνει σημαντικά την αισθητική», λέει ο Rikard Orell.
Άλος ένα σημαντικός παράγοντας που λάβαμε σοβαρά υπόψη μας κατά τη διάρκεια της φάσης σχεδίασης του νέου φορτηγού, ήταν η διατήρηση της ξεχωριστής φυσιογνωμίας της Volvo. Ο τυπικός σχεδιασμός Volvo με τα συγκρατημένα σκανδιναβικά χρώματα, την απέριττη κομψότητα και τις λειτουργικές γραμμές, έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο.
«Το αποτέλεσμα είναι ένα φορτηγό τίμιο και απλό χωρίς περιττά διακοσμητικά. Όλα όσα βλέπετε εξυπηρετούν κάποιο σκοπό. Παρόλο που έχουμε αλλάξει σχεδόν τα πάντα σε αυτό το φορτηγό, έχουμε σίγουρα φτάσει στο στόχο μας: να κρατήσουμε την παράδοση του προηγούμενου FH και ταυτόχρονα να δώσουμε στο νέο φορτηγό ένα πιο συγκροτημένο χαρακτήρα γεμάτο αυτοπεποίθηση», καταλήγει ο Rikard Orell.