
Δημογραφικό πρόβλημα και αγορά εργασίας_ Υπάρχει ισότητα στην αγορά εργασίας μεταξύ των δύο φύλων;
Άρθρο του Κων/νου Παπαγεωργίου, Αντιπροέδρου Λειτουργιών της Ελληνικής Εταιρείας Logistics για το supply-chain.gr
Οι κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές που διαδραματίστηκαν στην Ελλάδα, τα τελευταία 45 χρόνια, έχουν συμβάλει στην αλλαγή του προφίλ του πληθυσμού της Ελλάδας. Τη δεκαετία του ’70, το 53/100 του πληθυσμού ζούσε στις αστικές περιοχές και μόλις 3/10 στην περιοχή των Αθηνών. Το 1981, ο δείκτης γονιμότητας στην Ελλάδα, για πρώτη φορά, έπεσε στο 2.1, δηλαδή τον απαραίτητο αριθμό παιδιών ανά γυναίκα, ώστε να μην μειώνεται ο πληθυσμός. Με την ένταξη στην ΕΟΚ, το βιοτικό επίπεδο ανεβαίνει και σταδιακά υιοθετήθηκε ένας νέος τρόπος ζωής. Η γυναίκα εργάζεται και επιδιώκει την επαγγελματική καταξίωση. Το αυξημένο κόστος ανατροφής και εκπαίδευσης των παιδιών δεν συνδυάζονται με μεγάλες οικογένειες. (Τραγάκη Αλεξάνδρα)
Το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται, όπως και η μέση ηλικία της μητρότητας. Από τα 26 έτη τη δεκαετία του ’70, το 2023 ανέρχεται στα 32. Από το 2011 και έπειτα, η δημογραφική πορεία της χώρας είναι μόνιμα αρνητική. Ο μισός πληθυσμός της Ελλάδας είναι άνω των 46 ετών και ένα στα πέντε άτομα άνω των 65 ετών. Παράλληλα, ο αριθμός των ατόμων άνω των 45 ετών αυξήθηκε κατά 1 εκατομμύριο, όσο μειώθηκε ο αριθμός των ατόμων κάτω των 25 ετών. Επιπλέον, η χώρα μας συγκαταλέγεται στις πρώτες χώρες παγκοσμίως σε άτομα άνω των 65 ετών σε σύγκριση με τον υπόλοιπο πληθυσμό.
Οι ελλείψεις του ανθρώπινου δυναμικού είναι ορατές σε όλους του τομείς της οικονομίας. Επιπλέον, παρατηρείται χαμηλό ποσοστό συμμετοχής στην αγορά εργασίας, ενώ, στις γυναίκες, η συμμετοχή είναι ακόμη μικρότερη.
Το 2023, το ποσοστό απασχόλησης για άτομα ηλικίας 20-64 ετών στην ΕΕ ήταν 75,3%. Ωστόσο, υπάρχει σημαντικό χάσμα μεταξύ των ποσοστών απασχόλησης ανδρών και γυναικών. Ενώ το ποσοστό απασχόλησης των ανδρών στην ΕΕ ήταν 80,4%, το ποσοστό απασχόλησης των γυναικών στην ΕΕ ήταν 70,2 %, με αποτέλεσμα ένα χάσμα απασχόλησης μεταξύ των δύο φύλων 10,2 μονάδων.
Το μεγαλύτερο χάσμα απασχόλησης μεταξύ των φύλων παρατηρήθηκε στην Ιταλία (19,5 ποσοστιαίες μονάδες) και στην Ελλάδα (19,8 ποσοστιαίες μονάδες), όπου απασχολούνταν λίγο περισσότερο από το ήμισυ του γυναικείου πληθυσμού, σε σύγκριση με περίπου τα τρία τέταρτα του ανδρικού πληθυσμού.
Συνολικά, σε όλες τις χώρες της ΕΕ, το ποσοστό απασχόλησης των ανδρών είναι υψηλότερο από αυτό των γυναικών. Ωστόσο, το χάσμα μεταξύ των φύλων στην απασχόληση ήταν σχετικά περιορισμένο στις χώρες της Βαλτικής (Λιθουανία, Λετονία και Εσθονία) με κενά περίπου 3 μονάδες ή λιγότερο, ενώ, στην Φινλανδία, το χάσμα ήταν σχεδόν αμελητέο (0,2 ποσοστιαίες μονάδες).
Το συνολικό χάσμα αποδοχών μεταξύ των φύλων ήταν 36,2% στην ΕΕ . Οι χώρες που κατέγραψαν συνολική διαφορά αποδοχών μεταξύ των δύο φύλων υψηλότερη από 40% ήταν η Ελλάδα (41,2%), η Γερμανία (41,9%), η Ιταλία (43,0%), η Ολλανδία (43,7%) και η Αυστρία (44,2%).
Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τη συμβολή στην συνολική διαφορά αποδοχών μεταξύ των δύο φύλων. Σε επίπεδο ΕΕ, το χάσμα στις αμοιβές μεταξύ των δύο φύλων, το χάσμα στην απασχόληση μεταξύ των δύο φύλων και το χάσμα των ωρών μεταξύ των φύλων συνέβαλαν κατά 36,7%, 29,3% και 34,0% αντίστοιχα στην συνολική διαφορά αποδοχών μεταξύ των φύλων.
Παρατηρούμε, λοιπόν, ότι στο τελικό χάσμα αποδοχών μεταξύ ανδρών και γυναικών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Ελλάδα είναι στις πρώτες χώρες με ποσοστό κοντά στο 42/100. Όταν ο μέσος όρος στην Ευρώπη ανέρχεται στο 35/100.
Επίσης, συγκρίνοντας τις αμοιβές του άντρα στα 45 έτη και της γυναίκας στα ίδια έτη χωρίς παιδιά στον ιδιωτικό τομέα, η γυναίκα αμείβεται στο 76/100 της αμοιβής του άντρα, ενώ εάν έχει παιδιά μόλις στο 58/100.
Αυτό έχει άμεσο αντίκτυπο και στις συντάξεις ανάμεσα στα δύο φύλα. Αυτό συμβαίνει κατά κύριο λόγο από τη διαφορά στις μισθολογικές τους απολαβές αλλά και από το γεγονός της διακοπτόμενης επαγγελματικής διαδρομής πολλών γυναικών (μητρότητα) και τελικά δεν θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης. Η διαφορά στις συντάξεις ανέρχεται στο 17/100. (Λυμπεράκη Αντιγόνη)
Ενώ οι γυναίκες έχουν κοινή αφετηρία με τους άντρες (πανεπιστήμια), μετά την πρώτη πενταετία, το χάσμα στον χώρο εργασίας διευρύνεται.
Η Πολιτεία οφείλει να δώσει κίνητρα, ώστε να μειωθεί το χάσμα τόσο στα ποσοστά απασχόλησης, όσο και στις μισθολογικές απολαβές.
Εάν το ποσοστό των γυναικών στην αγορά εργασίας από το 57,6/100 άγγιζε τον ευρωπαϊκό μέσο όρο 70,2/100, τότε τα οφέλη θα ήταν πολλαπλά.
- Θα αντιμετώπιζε τις ελλείψεις στην αγορά εργασίας
- Θα μείωνε τα ελλείμματα κοινωνικής ασφάλισης
- Θα επέτρεπε την ανάπτυξη νέων κλάδων και υπηρεσιών (ΔιαΝΕΟσις)
Η Ελλάδα αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια και οι ελλείψεις στο ανθρώπινο δυναμικό είναι ορατές σε όλους τους κλάδους.
Η ισότητα, λοιπόν, πρέπει να είναι ουσιαστική, παρέχοντας η Πολιτεία στο γυναικείο φύλο τα απαραίτητα εφόδια να απελευθερωθεί. Όταν πλέον οι άνδρες μιλούν για ισότητα, σημαίνει ότι η κοινωνία ωριμάζει και είναι έτοιμη για αλλαγές…
Άρθρο του Κων/νου Παπαγεωργίου, Αντιπροέδρου Λειτουργιών της Ελληνικής Εταιρείας Logistics για το supply-chain.gr